اثر والپروییک اسید بر میزان ترمیم میلین در مدل eae موضعی بیماری ام اس

: الیگودندروسیت ها سلول های میلینه کننده سیستم عصبی مرکزی هستند. به دنبال دمیلیناسیون cns، رمیلیناسیون اتفاق می افتد، گرچه فرآیند رمیلیناسیون در آسیب های مزمن مانند بیماری ام اس غالباً با شکست روبه رو می شود. در فرآیند رمیلیناسیون سلولهای پیش ساز الیگودندروسیتی (opcs) پس از تبدیل به الیگودندروسیت (ol) غلاف جدیدی از میلین در اطراف آکسون ها ایجاد می کنند. برای تقویت رمیلیناسیون می توان از عواملی که قدرت تکثیر پیش سازهای الیگودندروسیتی را افزایش می دهند استفاده کرد. در این مورد می توان از ریز ملکولها که با ایجاد تغییرات اپی ژنتیک قدرت تکثیر سلولهای پیش ساز الیگودندروسیتی را افزایش می دهند استفاده کرد. والپروییک اسید (vpa) که سال ها است به عنوان یک دارو در بیماری صرع بکار می رود، دارای اثر اپی ژنتیک نیز بوده و با مهار هیستون داستیلاز تکثیر opcs را افزایش می دهد. در این تحقیق اثر vpa بر ترمیم میلین در مدل eae موضعی بیماری ام اس مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: برای ایجاد مدل بیماری ام اس، eae موضعی در موش های ماده نژاد ویستار القا گردید. بدین منظور از هوموژنای طناب نخاعی خوکچه هندی (gpsch) و cfa استفاده شد و بعد از 18 روز از ایجاد حساسیت، حیوانها تحت جراحی لامینکتومی در ناحیه مهره هشت سینه ای قرار گرفتند و با کمک دستگاه استریو تاکس در ناحیه ستون پشتی میانی طناب نخاعی در عمق 7/0 میلی متری از سطح سخت شامه، سم سیاه سرفه (pt) به مقدار ng 50 در حجم 2 میکرولیتر تزریق شد. یک گروه از حیوانات قبل از جراحی به مدت 8 روز و دو نوبت در هر روز vpa خوراکی با دوز mg/kg 150 دریافت کردند و در گروه دیگر حیوانات بعد از جراحی، vpa با دوز فوق به مدت 4 روز را دریافت نمودند. سیر علایم بیماری به عنوان یک شاخص از میزان اثر بخشی دارو در رفتار حیوان و بررسی ایمنوهیستوشیمیایی پروتیئن mbp به عنوان شاخصی از فعالیت الیگودندروسیت های بالغ و پروتیین nestin به عنوان شاخص سلول های بنیادی عصبی مورد ارزیابی قرار گرفت. رنگ آمیزی لوکسال فست بلو جهت ارزیابی میزان میلیناسیون بافت استفاده گردید. نتایج: ایجاد مدل eae موضعی سبب ایجاد فلج در حیوانات و دمیلیناسیون در طناب نخاعی شد و پیش درمان با vpa سبب کاهش علایم رفتاری در حیوانات گردید. استفاده از vpa در طی 4 روز پس از القای مدل اثری بر سیر بیماری نداشت اما پس از قطع دارو، روند بهبودی نسبت به گروه کنترل سریع تر بود. مطالعات ایمنوهیستوشیمیایی افزایش تعداد سلول های mbp+ در محل ضایعه در گروه پیش درمان با vpa را نشان داد. همچنین تعداد سلول های بیان کننده nestin در گروه پیش درمان با vpa نسبت به گروه مدل افزایش داشت. نتیجه گیری : vpa می تواند باعث بهبود علایم بیماری در مدل eae موضعی بیماری ام اس شود. به نظر می رسد vpa این عمل را با افزایش تعداد opcs و تمایز آنها به الیگودندروسیت بالغ و افزایش رمیلیناسیون به انجام رسانده است.